حاشيه هاي انتخاب همسر

1. آشنايي اينترنتي

با وجود اين که ضرورت دارد در خانواده از دستگاه رايانه استفاده شود، - در حالي که اين دستگاه، دراغلب خانه ها وجود دارد -و دبيرستاني ها و دانشگاهي ها از اين ابزار براي دستيابي به مقالات و يا ديدن سي دي هاي درسي استفاده نمايند،؛ گاهي در زماني که به اينترنت متصل مي شوند حسّ کنجکاوي و غرايز جنسي، آنان را تحريک مي کند تا به نوعي با جنس مخالف خود تماس برقرار کنند. اين کار ابتدا به صورت چت روم است ولي بعداً بادادن پيام و شماره ي تماس و محلّ قرار ملاقات، زمينه ي يکدوستي و رابطه ي عاطفي، بين دو نفري که گاهي هيچ تناسبي براي ازدواج ندارند، فراهم مي گردد. لذا شايد رابطه ابتدا از يک شنيدن و از يک نگاه شروع شود ولي خاتمه ي خوبي نخواهد داشت.
به قول دکتر احمد شوقي مي گويد:
نگاهي و لبخندي و سلامي وکلامي*** وعده گاهي و ديداري وملاقاتي
متأسفانه اين موضوع در بين جوانان باب شده و باعث نگراني شديد خانواده ها گرديده است.

دلايل عدم موفّقيّت اين نوع رابطه و آشنايي اينترنتي

- در فرهنگ ديني ما پذيرفته نيست؛
- در عرف، خانواده ها با آن مقابله مي کنند؛
- بعد از ازدواج عامل سلب اعتماد شوهر مي گردد.

2. خرافات در ازدواج

گاهي افراد به علّت کم سوادي ويا سادگي، تحت تأثير بعضي از افکار منفي در جامعه قرار مي گيرند و نيامدن خواستگار و عدم موفّقيّت در ازدواج و يا شکست و ناکامي دراين امر را به «بسته شدن بخت» نسبت مي دهند.
گاهي ناکامي در ازدواج ناشي از بي تدبيري و عدم مديريّت پدر خانواده است، و يا پاسخ منفي به خواستگاران و سخت گيري درامر ازدواج عامل آن است. لذا گاهي در اين موارد، افراد براي باز شدن بخت به افراد شيّاد و متقلّب، مانند رمّال ها و جادوگران مراجعه مي کنند! که نه تنها نتيجه نمي گيرند بلکه از نظر مالي هم متضّرر مي شوند.
گاهي اعتقاد دارند که با تولّد هر انسان، يک نفر جنّ نيز متولّد مي شود که همزاد اوست واگر عاشق شود، اجازه ي ازدواج به شخص را نمي دهد! که همه ي اين موارد خرافات است و هيچ مستندديني ندارد و با اسلام که مکتبي عقل محور است وعقل را پيامبر درون مي داند، تضاد دارد.

دستورهايي که اهل بيت عصمت و طهارت (عليه السلام) براي گشايش بخت داده اند.(1)

در صورتي که خود يا خانواده درنداشتن خواستگار دخالت نداشته ايد و بسته شدن بخت را احتمال مي دهيد، توصيه ما براي گشايش بخت، مراجعه به درگاه خداوند و امامان معصوم (عليه السلام) است. از جمله توصيه هاي ائمه معصومين (عليه السلام) در رابطه با اين امر عبارت است از:
- خواندن سوره ي فلق، ناس و آية الکرسي؛
- خواندن، آيات 54 تا 56 سوره ي مبارکه ي اعراف.
- خواندن و نوشتن آيات 75 تا 82 سوره ي مبارکه ي يونس؛
- ذکر يوميه ي «لا اِلهَ اِلاّ اَنتَ سُبحانَکَ اِنّي کُنتُ مِنَ الظالمين»؛
- دادن صدقه.

3. آرايش در خواستگاري

توصيه مي شود درخواستگاري آرايش نکنند، چون با آرايش کردن چهره ي واقعي فردنشان داده نمي شود. از طرفي بعضي از دختران، تحت تأثير فرهنگ غرب عادت به آرايش کردن و برداشتن زير ابرو دارند که در خانواده هاي مذهبي با فرهنگ ديني، اين کار قبيح به شمار مي آيد؛ در فقه شيعه بحثي وجود دارد به نام «تدليس»؛ يعني، پنهان کردن عيب. اگر دختر با آرايش کردن، عيوب صورت خود را بپوشاند، از نظر فقهاي اسلام حرام است. و اگر با اين کار يکي از عيب هاي هفتگانه ي باطل کننده ي عقد؛(2) يعني، پيسي(3) را پنهان کند، عقد نيز باطل مي گردد.

4. چرا اذن پدر در ازدواج لازم است؟

حکم شرع مقدّس، براي عقد دختر باکره، اين است که علاوه بر رضايت دختر، اجازه ي ولي شرعي؛ يعني، پدر و جدّ پدري ضرورت دارد؛ اما براي عقد دختر غير باکره (بيوه) نياز به اذن پدر نيست.
امام صادق (عليه السلام) فرمودند:
«زن بيوه مالک نفس خودش مي باشد. مي تواند با مرد دلخواه خود ازدواج کند و نياز به اذن پدر ندارد.»(4)
چرا اذن پدر درازدواج دختر ضروري است؟
- مردها شکارچي ماهري هستند.
چون دختر تشنه ي عشق، علاقه و محبّت است، وقتي جوان به او اظهار علاقه کرد، به خاطر ساده انديشي ممکن است جواب مثبت به پسر بدهد.
- قدر شناسي از زحمات پدر است.
- حکم دين است.
- پدر سدّ محکمي درمقابل فريب کاري است و اذن پدر در حقيقت، عامل بالا بردن ارزش زن است.

5. چرا دخترها در ازدواج اضطراب دارند؟

چراخانواده ها و خصوصاً دخترها، درازدواج اضطراب دارند؟ پاسخ آناست که هر نوع تغييري عامل اضطراب است. اتّفاق ازدواج، بزرگ ترين مسأله در زندگي دختر و پسر جوان است. لذا اضطراب تا حدودي امري طبيعي است؛ خصوصاً درازدواج فرزندان اوّل خانواده؛ لذا توصيه مي گردد که باتوکّل به خدا و توسّل به امامان معصوم (عليه السلام) ميزان اضطراب خود راکاهش دهند.

علل اضطراب در ازدواج:

- فکر شکست (طلاق)، اضطراب مي آورد.
- داماد مهمان ناخوانده است.
- اولين تجربه ي زندگي است.
- کم رويي دختر؛
- تجارب تلخ دوستان؛
- رفتار بد پدر در خانواده.
- پنهان کاري و دروغ گويي بعضي ها در هنگام ازدواج.

6. شانس درازدواج

قسمت به معناي عدم نقش و ارده ي انسان در رخ دادهاي زندگي، از جمله ازدواج، درست نيست؛ زيرا انسان آزاد و داراي اختيار آفريده شده است. البتّه اين آزادي مطلق نيست، بلکه مستند به اراده و مشيّت خداوند است. براي تحقّق يک رخداد مانند ازدواج عوامل گوناگوني از جمله اراده ي انسان دخالت دارد که البتّه در طول اراده ي خداوند است.
اگر شما براي ازدواجتان اقدام کرديد و به سرانجام نرسيده و خود در عدم تحقّق آن دخالتي نداشتيد، مطمئن باشيد که مصلحت شما نبوده است. ديگر جايي براي رنجش و ناراحتي نيست و اين را مي توان قسمت الهي دانست.
اعتقاد به شانس و ستاره ي بخت، يکي از آسيب هاي ازدواج و شبيه همان اعتقاد به قسمت، به معناي نادرست آن است که شخص را از حرکت باز مي دارد؛ يا عاملي براي بي دقّتي و سهل انگاري در ازدواج مي شود.(5)

7. کم رويي در ازدواج

متأسفانه يکي از مشکلات جدّي برخي از جوانان به ويژه دختران دم بخت، ضعف ارتباط با مادران خود، در زمينه ي ازدواج، به دليل کمرويي است که مشکلاتي را پديد مي آورد و مانع از انتقال تجربه هاي خوب آنان به فرزندان مي شود. به والدين توصيه مي گردد زميثنه ي گفت و گو در باره ي ازدواج را براي فرزندانشان فراهم آورند و آنان را از تجربه هاي ارزشمندشان محروم نسازند.(6)
گاهي فرد به علّت کم رويي در جلسات خواستگاري يا حضور پيدا نمي کند يا حضور کم رنگي دارد و يا وقتي حضور پيدا مي کند، به علّت کم رويي و حياي افراطي، قادر به بيان خواسته ها و احساسات و نيازهاي خود نيست. اين نوع برخورد باعث مي گردد که او در انتخاب دچار مشکل شود. حتّي بنده در مراجعين خودبه مواردي برخورد کرده ام که بعد از عقد، خانم يا آقا نسبت به وضع ظاهر طرف مقابل معترض بوده و اظهار بي علاقگي کرده. وقتي علّت را جويا شده ام، در پاسخ بيان داشته، که موقع خواستگاري خجالت کشيدم نگاه کنم!
در روايات دو نوع حيا آمده است:
1. حياي عاقلانه
2. حياي احمقانه(7)
حياي عاقلانه توانايي وتوانمندي انسان است، امّا حياي احمقانه ناتواني و معلوليّت اجتماعي به شمار مي رود.
انسان عاقل بايد درانتخاب، همه ي جوانب را درنظر بگيرد. علاوه بر اين که بايد مشورت کند وازنظرات ديگران استفاده کند، بايد در بيان خواسته ها و نيازها خجالت نکشد.

8. نفرين خواستگاري

در فرهنگ ديني ما، نفرين وجوددارد وخداوند در قرآن کريم از جمله شيطان، کافران و ستمگران را لعنت و نفرين مي کند ومي فرمايد:
( وَ إِنَّ عَلَيْکَ اللَّعْنَةَ إِلَى يَوْمِ الدِّينِ‌)(8)
(بِهِ فَلَعْنَةُ اللَّهِ عَلَى الْکَافِرِينَ‌ )(9)
(أَلاَ لَعْنَةُ اللَّهِ عَلَى الظَّالِمِينَ‌)(10)
بعضي از افرادي که در ازدواج دچار ناکامي مي گردند و به دلايلي، طرف به او علاقه ندارد ويا جواب منفي ميدهند، آن ها به طرف مقابل نفرين مي کنند! اما اين نفرين ها درامور مهم وکلان براي دشمناني است که به هدايت شان اميدي نيست.
در ازدواج، بعضي از افراد با شنيدن جواب منفي، به دلايلي از
جمله: عدم توجه سنخيت وکفويت لازم و يا ابراز بي علاقگي، شروع به نفرين طرف مقابل مي کنند! به خواستگاران توصيه مي گردد، به دليل شنيدن پاسخ منفي در ازدواج، نفرين نکنند.
البتّه از نفرين خواستگار، هيچ گونه نگراني به خود راه ندهيد، مطمئن باشيد که خداوند هيچ گونه اثري درنفرين او قرار نخواهد داد، همان گونه که به همه ي دعاها نيز اثر بخشي نمي دهد.(11)

9. توصيه وحرف آخرنويسنده درانتخاب همسر

1. در هر کاري توسّل به اهل بيت عصمت و طهارت(عليه السلام) لازم و ضروري است. امّا درامرانتخاب همسر، واسطه قرار دادن اهل بيت (عليه السلام) در درگاه خداوند از اهميّت بالايي برخوردار است. با آه و ناله وگريه از خدا واهل بيت (عليه السلام) کمک بگيريد که زندگي خوبي را داشته باشيد.
2. قبل از انتخاب ديگران، خودتان را انتخاب کنيد.
3. سيرت زيبا، بهتر از صورت زيبا اسثت.
4. قبل از ازدواج دو چشم داريد، دو چشم ديگر هم قرض کنيد، بعد از ازدواج دو چشم خود را هم ببنديد.
5. در ازدواج نيّت قربةً الي الله کنيد.
6. بدانيد گل بي عيب پيامبران و ائمه اطهار (عليه السلام) هستند و ساير انسان ها نقاط ضعفي دارند.
7. در ازدواج وانتخاب همسر دنبال آرامش باشيد نه آسايش.
8. زود ازدواج کردن اشتباهي بزرگ است ودير ازدواج کردن اشتباهي بزرگتر.
9. موقع ازدواج بيشتر با گوش هايتان مشورت کنيد تا با چشمانتان.
10. همسر شايسته و خوب پيدا کردن کار بسيار مشکلي است ونگهداري آن بسيار مشکل تر.
11. ازدواج شرکتي است که با محبّت تأسيس، با منطق تحکيم و با گذشت و بزرگواري تداوم مي يابد.
12. اگر کسي همسر خود را به صورت که مي خواهد انتخاب نکند. حدّاقل دو نفر را بدبخت کرده است.
والسّلام عَلي مَن اتَّبَعَ الهُدي
علي محمّد رفيعي محمّدي

پي نوشت ها :

1. شيخ عبّاس قمي، کليّات مفاتيح الجنان، ص 553.
2. سيّد حجت موسوي خويي، احکام ازدواج دائم و موقّت، ص 62 و 63.
3. نوعي بيماري پوستي است که لکه هاي کم و بيش بزرگ سفيد روي پوست نمايان مي شود.
4. وسايل الشّيعه، ج 14، ص 201.
5. حسين دهنوي گلبرگ زندگي، چاپ چهل و دوم، ص 66- 65.
6. حسين دهنوي، گلبرگ زندگي، چاپ چهل و دوم، ص 67.
7. کليني کافي، ج2، ص 106.
8. سوره ي حجر، آيه 35.
9. سوره ي بقره، آيه 89.
10. سوره ي هود، آيه 18.
11. حسين دهنوي، گلبرگ زندگي، چاپ چهل و دوم، ص 74.

منبع مقاله :
رفيعي محمدي، علي محمد، (1392)، انتخاب همسر، قم: انتشارات رسول اعظم(ص)، چاپ اول